Jak stworzyć personę?

25 lutego 2015

Jeśli znalazłeś się na tej stronie, to oznacza, że prawdopodobnie już wiesz czym jest persona i trafiłeś tu, gdyż chcesz się dowiedzieć jak dobrze ją stworzyć, albo szukasz kompleksowej wiedzy na ten temat. Tak czy inaczej trafiłeś bardzo dobrze i z pewnością nie odejdziesz stąd z „pustymi rękami” czy też może bardziej z „pustą głową”. Dla porządku zacznijmy od początku, a więc…


Czym jest persona?

Osobiście po raz pierwszy miałam okazję spotkać się z tym pojęciem u Junga, który definiuje personę jako „sposób adaptacji do modelu kulturowego”. Według niego człowiek nosi maski, które pomagają mu w życiu codziennym przyjmować określone role społeczne: w pracy, w domu, w społeczeństwie.
W UCD jest bardzo podobnie, w końcu persona to archetypy użytkowników, które służą do tego, by zarówno projektanci, jak i cały zespół mieli realistyczne i spójne wyobrażenie docelowych użytkowników produktu. Tworząc personę określamy wszystkie jej podstawowe cechy demograficzne, ale także cechy osobnicze, cele, potrzeby, pragnienia oraz charakter. Najważniejszym wyznacznikiem dobrze zbudowanej persony jest jej realność i złożoność.


Persony są jak owe jungowskie maski, które trzeba przymierzyć, aby „poczuć się jak użytkownik” w danej roli. Pamiętajmy, że tak jak jeden człowiek posiada kilka masek, tak i użytkownik, w zależności od okoliczności, posiada kilka person.


Jakie są etapy tworzenia persony?


Mimo że etapy tworzenia person, jak i sama charakterystyka ich budowy są różne, to w zależności od potrzeb danego projektu oraz od zespołu, który ją tworzy, istnieją pewne elementy wspólne, bez których persona z pewnością nie powstanie.
Kluczowym elementem jest uświadomienie sobie, że persona to odzwierciedlenie człowieka; tak więc im bardziej jest ona ludzka tym lepiej będzie funkcjonowała w odniesieniu do produktu.
Persony najlepiej tworzyć na podstawie wyników badań i analiz.


Takie dane możemy uzyskać na kilka sposobów: od klienta, dla którego ma być produkt/usługa; od agencji marketingowych lub reklamowych.
W przypadku tych ostatnich zalecam dużą rozwagę i ostrożność. Niejednokrotnie można zapłacić za persony, które całkowicie nie posiadają głębszego zrozumienia potrzeb użytkowników.
W przypadku braku takich danych, trzeba zdefiniować grupę odbiorców, do których ma być skierowany produkt. Stworzenie adekwatnych i użytecznych archetypów nie jest wcale prostym zadaniem, wymaga czasu i namysłu.


Kiedy należy tworzyć persony?

Zawsze! Zwłaszcza kiedy mamy do czynienia z użytecznością. Persony są zwykle pierwszym punktem startowym projektu. Pomagają one zwizualizować wszystkie dane na temat użytkownika. Zazwyczaj tworzy się kilka person, czasem może być ich nawet więcej niż pięć. Przy większej liczbie warto zwrócić uwagę na to, czy persona odwołuje się do potrzeb użytkownika na każdym etapie projektowania produktu.


Kiedy persony łagodzą obyczaje……?

Z pewnością niejednokrotnie musiałeś toczyć ożywioną dyskusję z resztą zespołu, a nieraz też z klientem na temat tego, co jest potrzebne, jak powinno wyglądać i gdzie to należy umieścić. Kiedy brakuje argumentów w sukurs przychodzą one – persony, od tego są. Stoją na straży bezpieczeństwa użytkowników i przypominają, że tylko ich zdanie ma znaczenie.


….a kiedy stają się zombie?

Kiedy totalnie o nich zapominasz! Stworzyłeś je na początku projektu, a potem nigdy więcej do nich nie zajrzałeś. Stają się niechciane, niekochane, niepotrzebne, lub zostały źle zaprojektowane. Pamiętaj, żebyś tworzył tylko dobre persony.


Jak zawsze, chodzi o użytkownika

Najważniejsze w całym procesie projektowania jest to, aby nie zapominać, dla kogo projektujemy. Dobrze skonstruowana persona jest nieocenionym narzędziem podczas tworzenia produktu/usługi, do której zawsze możemy się odwołać na dowolnym etapie jej tworzenia.


Do podstawowych elementów każdej persony należą:

  • imię, nazwisko, wiek, wykonywany zawód, pochodzenie, role społeczne
  • zdjęcie (bardzo istotna rzecz, aby zdjęcie było jak najbardziej naturalne)
  • krótki opis: biografia, rodzina, hobby, marzenia, cele życiowe; motto życiowe
  • umiejętności techniczne: staż korzystania z Internetu, częstotliwość korzystania; z jakich urządzeń się korzysta oraz w jakim czasie
  • pod kątem projektu/produktu: weryfikacja wszelkich bolączek (co utrudnia życie) oraz potrzeb (co ułatwia, czego tak naprawdę chcę)
  • narracja: np. opis typowego dnia użytkownika